آيين‌نامه آموزشی دوره كارشناسي ارشد ناپيوسته

مقدمه

به استناد بند مقدمه به استناد بند 12 ماده 3 آیین نامه شورای عالی برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم، تحقيقات و فناوري (مصوب 28/7/93) ، این آيين‌نامه تدوین و به اجرا گذاشته می شود:

ماده1. هدف تعیین چهارچوب قانوني برای اجرايِ صحيح دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته درتمامی زیر نظام های آموزش عالی

ماده 2. تعاريفوزارت: وزارت علوم، تحقيقات و فناوري است.

موسسه: هر يك از دانشگاهها و مراکز آموزش عالي و پژوهشي (اعم از دولتي و غيردولتي) است كه داراي مجوز تاسیس از وزارت هستند.

آموزش رایگان: تسهیلاتی قانونی که به موجب آن دانشجویان می توانند بدون پرداخت شهریه و صرفاً با سپردن تعهد خدمت، تحصیل کنند.

دانشـجـو: فردی كه در یکی از رشته های دوره تحصیلی کارشناسی ارشد ناپیوسته برابرِ ضوابط، پذیرفته شده، ثبت نام کرده ، و مشغول به تحصیل است .

دانش‌آموخته: فردي كه يكي از دوره‌هاي تحصيلي را با موفقيت به پايان رسانده و برابر ضوابط معّين، گواهي يا مدرك تحصيلي مربوط را دريافت کرده است.

مرخصی تحصیلی: مدت زمان مشخصی که دانشجو، برابر ضوابط معین، به طور موقت به تحصیل اشتغال ندارد.

انصراف تحصیلی: فرایندی که درآن دانشجو به طور خود خواسته از ادامه تحصیل خودداری کند.

حضوری : شیوه­ای از آموزش است كه دانشجو در آن تمام تحصیل خود را به ‌صورت چهره به چهره و تمام وقت به انجام می رساند.

غیر حضوری :شیوه ای از آموزش است که حضور فیزیکی دانشجو در تمام طول تحصیل الزامی نيست.

نیمه حضوری: شیوه ای از آموزش است كه بخشی از آن به صورت حضوری و بخشی از آن به صورت غیرحضوری انجام می شود.

استاد راهنما: یکی از اعضای هيأت علمي دارای مدرک دکتری است که مسئولیت راهنمایی دانشجو را در انجام پروژه، پایان نامه و یا رساله به عهده دارد و از میان اعضاي هيأت علمي همان مؤسسه (یا خارج از موسسه با مجوز موسسه مبدا) انتخاب می شود.

استاد مشاور : یکی از اعضای هيأت علمي است که مسئولیت مشاوره دانشجو را در انجام پروژه، پایان نامه و یا رساله به عهده دارد و از میان اعضاي هيأت علمي همان مؤسسه و يا متخصصان خارج از مؤسسه انتخاب می شود.

مدرس: فردی که به آموزش و مهارت آموزی در یک مؤسسه به صورت تمام وقت، نیمه وقت یا پاره وقت اشتغال دارد.

برنامه درسی: مجموعه به هم پیوسته ای از دروس و فعالیتهای هر رشته تحصیلی است که اهداف مشخصی را دنبال می‌کند.

واحد درسي: مقدار مفاهیم یا مهارتهایی که برای فراگیری دانشجو در طول یک نیمسال تحصیلی یا زمان معادل آن در نظر گرفته می شود. هر واحد درسی نظري 16 ساعت، عملي يا آزمايشگاهي 32 ساعت، كارگاهي يا عمليات ميداني(بازدید علمی) 48 ساعت، كارورزي يا كار در عرصه 64 ساعت و کارآموزی 120 ساعت در طول يك نيمسال تحصيلي يا دورة تابستاني و طبق برنامه درسی مصوب اجرا مي‌شود.

گروه آموزشی: بنیادی ترین واحد علمی مؤسسه متشکل از تعدادی عضو هیأت علمی است که دارای تخصص مشترک در یک رشته علمی هستند.

درس جبرانی: درسی است که به تشخیص گروه آموزشی، گذراندن آن برای رفع کمبود دانش یا مهارت دانشجو، ضروری است.

رشته تحصیلی: برنامه آموزشی که با محتوا و روش شناسی خاص، در قالب برنامه درسی اجرا می شود.

دوره كارشناسي ارشد: یک دوره تحصيلي است كه پس از دوره کارشناسی آغاز مي‌شود و شامل 28 تا 32 واحد درسي است.

شيوه آموزشي ـ پژوهشي: شيوه‌اي است كه محتواي برنامه درسی مربوط به آن علاوه بر واحدهاي درسي، مشتمل بر پايان‌نامه نیز است.

شيوه آموزشی: شيوه‌اي است ‌كه‌ دانشجو پس ‌از گذراندن واحدهاي درسي و بدون گذراندن پايان‌نامه دانش‌آموخته مي‌شود.

نیمسال تحصیلی: هر نيمسال تحصيلي شامل 16 هفته آموزش و دو هفته امتحانات پايانی است.

پايان‌نامه: بخشی از شیوه آموزشی - پژوهشي است كه در يك زمينه مشخص رشته تحصيلي و با راهنمايي استاد راهنما انجام می شود.

هیات داوران: اعضای هیات علمی هستند که برای ارزیابی پایان نامه دانشجو در دوره کارشناسی ارشد مطابق دستورالعمل اجرایی مصوب موسسه انتخاب می شوند.

ماده 3. شرایط ورود به دوره

• داشتن صلاحیت های عمومي ورود به دوره برابر ضوابط؛
• دارا بودن مدرك رسمي پايان دوره كارشناسي اعم از پيوسته و ناپيوسته مورد تأييد وزارت ؛
• قبولي در آزمون ورودي و يا كسب پذيرش از مؤسسه طبق مقررات مصوب وزارت.

ماده 4. آموزش در مؤسسه مبتنی بر نظام واحدی و به زبان فارسی انجام می شود.

تبصره. مؤسسه اختیار دارد در صورت توانایی، برنامه درسی مصوب را با رعایت ضوابط برای دانشجویان خارجی و یا دوره های بین المللی به زبان غیرفارسی ارائه نماید.

ماده 5. مؤسسه موظف است، برنامه های آموزشی و درسی مصوب شورای عالی برنامه ریزی آموزشی وزارت را برای دوره ای که در آن با مجوز شورای گسترش آموزش عالی دانشجو پذیرفته است، اجرا کند.

ماده 6. مدت مجاز تحصيل در دوره كارشناسي ارشد، دو سال (چهار نیمسال ) است.

تبصره. در صورتیکه دانشجوی مشمول آموزش رایگان در مدت مقرر دانش آموخته نشود، مؤسسه اختیار دارد، مدت تحصیل وی را حداکثر تا دو نیمسال، افزایش دهد. افزایش سنوات تحصیلی در نیمسال اول به صورت رایگان و در نیمسال دوم با دریافت هزینه طبق تعرفه مصوب هیات امنای مؤسسه انجام می شود. چنانچه دانشجو در این مدت دانش آموخته نشود از ادامه تحصیل محروم است.

ماده 7. تعداد واحدهاي درسي در دوره کارشناسی ارشد حداقل 28 و حداکثر 32 واحد است كه از اين تعداد، در شیوه آموزشی – پژوهشی 4 تا 6 واحد مربوط به پايان‌ نامه و مابقی به صورت واحدهای آموزشی می باشد.

تبصره. دانشجو در هر نيمسال تحصيلي لازم است حداقل 8 و حداكثر 14 واحد درسي انتخاب كند. دانشجو در آخرین نیمسال تحصیلی از شرط اخذ حداقل واحد آموزشی معاف است.

ماده 8. چگونگی و ترتیب ارائه دروس هر دوره تحصیلی، رشته و یا گرایش با رعایت پیش نیاز هر درس طبق برنامه درسی مصوب، برعهدة گروه آموزشي است.

ماده 9. تعداد واحدهای دروس جبرانی به تشخیص گروه آموزشی حد اکثر 12 واحد است.

تبصره1. کسب نمره قبولی 12 در دروس جبرانی، الزامی است ولی نمره مذکور در میانگین نیمسال و کل دانشجو محاسبه نمی شود و هزینه این دروس طبق تعرفه مصوب هیات امناء مؤسسه از دانشجو دریافت می شود.

تبصره2. زمان استفاده شده برای دروس جبرانی در سقف سنوات تحصیلی دانشجو محاسبه نمی شود.

ماده 10. در موسسه های آموزش عالی دولتی، آموزش رایگان برای هر دانشجو، در دوره کارشناسی ارشد صرفاً یک بار امکان پذیر است.

تبصره. دانشجوي مشمول آموزش رايگان، درصورت حذف غیرموجه درس به تشخیص مؤسسه یا عدم كسب نمره قبولي در هر درس، براي انتخاب مجدد آن درس، موظف به پرداخت هزينه درس مربوط مطابق تعرفه مصوب هیات امناء مؤسسه است.

ماده 11. تحصیل همزمان در دوره کارشناسی ارشد اعم از مؤسسه ها ( اعم دولتی و غیر دولتی) ممنوع است.

ماده 12. برنامه‌ريزي و تصمیم گیری درباره تقویم آموزشی، چگونگی اعلام و ثبت نمره، زمان حذف و اضافه، حذف اضطراري دروس، نحوه اعتراض به نتایج امتحانات، تاریخ تجدید نظر و غیره طبق شیوه نامه اجرایی مصوب مؤسسه انجام می شود.

ماده 13. ارزيابي پيشرفت تحصيلي دانشجو در هر درس از سوی مدرس آن درس و بر اساس حضور و فعالیت دانشجو در کلاس، انجام تکالیف و نتایج آزمون کتبی مستمر و پایانی برای دروس نظری در طول و پایان هر نیمسال تحصیلی انجام می شود و برمبنای عددی از صفر تا بیست قابل محاسبه است.

ماده 14. حضور دانشجو در تمام جلسات کلاس درس الزامي است.

تبصره 1. اگر دانشجو در طول نیمسال تحصیلی در یک درس بيش از سه جلسه یا درجلسه امتحان پایان نیمسال آن درس غیبت کند نمره آن درس صفر و در صورت تشخیص موجه بودن غیبت از سوی مؤسسه، آن درس حذف می شود.

تبصر2. در صورتی که واحدهای انتخابی یا باقیمانده دانشجو در پایان هر نیمسال به تشخیص موسسه، بنا به دلایل موجه و خارج از اراده دانشجو به کمتر از 8 واحد درسی برسد در این صورت این نیمسال به عنوان یک نیمسال کامل در سنوات تحصیلی وی محسوب می شود اما میانگین نمرات این نیمسال در مشروط شدن دانشجو بی تأثیر است.

تبصر3. نحوه حضور دانشجو در جلسات کلاس درس در دوره های نیمه حضوری و غیرحضوری طبق شیوه نامه مصوب موسسه انجام می شود.

ماده 15. در شرایط خاص، حذف یک یا تمام دروس یک نیمسال تحصیلی با درخواست کتبی دانشجو و تأیید مؤسسه قبل از شروع امتحانات و با رعایت و احتساب در سنوات تحصیلی امکان پذیر است.

ماده 16. حداقل نمرة قبولي در هر درس 12 و میانگین کل قابل قبول در هر نیمسال 14 است.

تبصره 1. دانشجویی که در هر نیمسال در یک یا چند درس، نمره قبولی کسب نکند، چنانچه در نیمسال های بعدی، درس یا دروس مذکور را با نمره قبولی بگذراند، نمره یا نمره های مردودی قبلی در ریز نمرات تحصیلی دانشجو، فقط ثبت و باقی می ماند اما این نمره ها در محاسبه میانگین کل دوره بی اثر و صرفاً آخرین نمره قبولی در آن درس ملاک محاسبه میانگین کل دوره خواهد بود.

تبصره 2. گذراندن دروس با استفاده از تبصره1، مشروطی دانشجو در نیمسال های قبل را خنثی نمی کند،

تبصره3. تسهیلات تبصره 1 شامل دانشجویانی که به دلیل تقلب و یا حکم کمیته انضباطی ، نمره مردودی دریافت می کنند، نمی شود.

ماده 17. چنانچه میانگین نمرات دانشجو در هر نيمسال تحصيلي كمتر از 14 باشد، دانشجو در آن نيمسال مشروط تلقي مي‌شود.

تبصره. دانشجویی که دو نیمسال تحصیلی اعم از متوالی یا متناوب مشروط شود از تحصیل محروم می شود.

ماده 18. دانشجو می تواند با احتساب سنوات تحصیل، یک نیمسال از مرخصی تحصیلی استفاده کند.

تبصره. بررسی سایر مصادیق مرخصی تحصیلی مانند مرخصی زایمان، مرخصی پزشکی درصورت تأیید پزشک معتمد مؤسسه، ماموریت همسر یا والدین و غیره ، بدون احتساب در سنوات تحصیلی در اختیار مؤسسه است.

ماده 19. دانشجوي متقاضی انصراف از تحصيل ، بايد درخواست انصراف خود را شخصاً و به صورت کتبی به اداره تحصیلات تکمیلی تسليم كند. دانشجو مجاز است فقط براي يك‌بار و تا دو ماه از تاریخ ارائه درخواست، تقاضاي انصراف خود را پس بگيرد در غیر اینصورت، پس از انقضاي اين مهلت، حكم انصراف از تحصيل وي صادر مي‌شود.

تبصره. تصميم‌گيري برای بازگشت به تحصيل دانشجوي منصرف از تحصيل بر عهدة مؤسسه است.

ماده 20. تغيير رشته، انتقال و میهمانی در دوره كارشناسي ارشد ممنوع است

تبصره1. معادل سازی و پذیرش واحدهای درسی گذرانده شده دانشجو در مؤسسه قبلی طبق شیوه نامه مصوب مؤسسه امکان پذیر است.

تبصره 2. به ازای هر 8 تا 14 واحد از دروس معادل سازی شده، یک نیمسال از سنوات مجاز تحصیلی دانشجو کاسته می شود.

ماده 21. دانشجو موظف است قبل از شروع نيمسال سوم تحصیلی، موضوع پايان‌نامه خود را با نظر استاد راهنما و تأييد گروه آموزشی انتخاب کند.

تبصره 1. شرایط و نحوه انتخاب استاد راهنمای خارج از مؤسسه در رشته‌هايي كه عضو هیات علمی با مرتبه علمی استاديار وجود نداشته باشد طبق شیو نامه مؤسسه انجام مي شود.

تبصره 2. انتخاب استاد مشاور، به پيشنهاد استاد راهنما و تأييد گروه آموزشي، از اعضاي هيأت علمي همان گروه یا خارج از مؤسسه امکان پذیر است.

ماده 22. دانشجو پس از تدوین پایان نامه و تایید استاد راهنما، موظف است با رعایت ضوابط موسسه در حضور هیات داوران از پایان نامه خود کند.

ماده 23. نمره پایان نامه در میانگین کل محاسبه می شود و ارزشيابي آن به صورت کیفی و به شرح زیر انجام می شود:

• مردود (کمتر از 14)
• متوسط (99/15-14)
• خوب (99/17-16)
• خیلی خوب (99/18– 18)
• عالی (20- 19)

ماده 24. ملاک دانش آموختگی، داشتن ميانگين کل حداقل 14 بر اساس واحدهای گذرانده آموزشی و دفاع از پایان نامه است.

تبصره. چنانچه میانگین کل دانشجويي پس از گذراندن تمام واحدهای آموزشی دوره کمتر از 14 باشد دانشجو اجازه دفاع از پایان نامه را ندارد و تنها يك نيمسال با رعایت سقف مجاز سنوات تحصیلی به وي فرصت داده مي‌شود تا با اخذ مجدد حداکثر 10 واحد از درسهایی که با نمره کمتر از 14 گذرانده است، میانگین کل واحدهای گذرانده را به حداقل 14 برساند، در این صورت اجازه دفاع از پایان نامه به وی داده می شود.

ماده 25. چنانچه دانشجويي تمام واحدهای آموزشی دوره را با ميانگين کل حداقل 14 گذرانده باشد ولی نتواند یا نخواهد از پايان‌نامه خود دفاع كند باید در مدت مجاز تحصیلی، معادل تعداد واحد پایان نامه و طبق نظر گروه آموزشی، واحد یا واحدهای درسی مرتبط را با رشته تحصیلی اخذ و با ميانگين کل حداقل 14 بگذراند تا در دوره مذکور به شيوه آموزشی دانش‌آموخته ‌شود. نوع شیوه دانش آموختگی در دانشنامه قید می شود.

تبصره. دانشجويي كه به هر دلیل نتواند دوره تحصیلی را به پایان برساند، فقط گواهي گذراندن واحدهای درسی به وی اعطا مي‌شود.

ماده 26: چنانچه دانشجو در حین تدوین پایان نامه اقدام به تخلف علمی (سرقت علمی ،جعل، تقلب، کپی برداری و غیره ) نماید و این موضوع از سوی موسسه اثبات شود، از ادامه تحصیل محروم و صرفا گواهی مبنی بر تعداد واحدهای گذرانده دریافت می کند.

تبصره: احراز و اثبات تخلف علمی دانشجو پس از اتمام پایان نامه از سوی مؤسسه، منجر به ابطال مدرک تحصیلی صادر شده خواهد شد.

ماده 27 . تاريخ دانش آموختگی، روز دفاع قابل قبول از پایان نامه در شیوه آموزشی- پژوهشی و یا زمان ثبت آخرین نمره درس در شیوه آموزشی است.

ماده 28. مؤسسه می تواند بخشی از اختیارات خود در این آیین نامه را به گروه آموزشی یا یک کمیته منتخب، تفویض کند.

ماده 29. مسئوليت حسن اجراي اين آيين‌نامه و هرگونه پاسخگويي قانوني مرتبت بر آن، بر عهده مؤسسه است و نظارت بر اجرا و تفسير مفاد آن بر عهدة معاون آموزشي وزارت است.

ماده 30. این آیین نامه در یک مقدمه، 30 ماده و 21 تبصره در جلسه شماره 866 مورخ 4/7/1394 به تصویب شورای عالی برنامه ریزی آموزشی رسید و برای دانشجویان ورودی سال تحصیلی 95-1394 و پس از آن لازم الاجرا است .